SIÊU ÐỌA TỰ NHIÊN LUẬN
I
Sự siêu-đọa do nơi một cái khí nhẹ khí nặng mà ra, hễ linh-hồn ai nhiễm trần-tục, làm điều hung ác tội lỗi nhiều, thì nó trọng trược nặng-nề phải đọa xuống, còn linh-hồn ai biết ăn năn, sửa lòng tinh sạch, bỏ các điều ác không làm tội lỗi, tu dưỡng tinh-thần trở lại thì nó phải khinh phù nhẹ-nhàng, đi lên, ấy là lề luật tự nhiên đó.
Phàm con người ta ở thế, từ mới sanh cho đến lớn, tập tánh nhiễm các sự lợi ích cho mình, mới ra tội lỗi mà chuyển thành trược khí, trầm trọng nặng-nề, nên phải chuyển kiếp, tùy theo kiếp trước của mình làm đó mà trả vay, hoặc giàu sang, hoặc nghèo hèn cô độc, hoặc tàn-tật khốn-đốn, hoặc biến cầm thú, là tại linh-hồn mình tạo gây buổi trước mà chuyển báo.
Nên sách rằng: "Thiên Ðịa tự nhiên giai hữu báo". Nghĩa là: Trời Ðất tự nhiên đều có trả quả cho hết. Xin người đồng-chí phải lo bồi đấp cái căn-bổn lại thành nhánh lá phải tự nhiên thạnh mậu.
II
Ðấng Tạo-Hóa cho người một điểm linh tánh căn-bổn của mình, nếu không biết giữ để nhiễm trược khí, nhiều sự tội lỗi ác đức thì phải luân-hồi chuyển kiếp mà vay trả nhau nên Kinh Nhơn-Quả rằng: "Súc sanh bổn thị nhơn lai cá, nhơn súc luân-hồi cổ đáo kim". Nghĩa là: Súc sanh vốn thiệt là người thay đổi, cải đầu hoán diện, biến thân hình. Người cùng vật xưa nay thường chuyển kiếp nhau vậy. Có câu rằng: "Nhơn chi sở di, cầm thú dĩ hi, quân-tử tồn chi tiểu-nhơn khử chi". Nghĩa: Người cùng loài cầm thú khác nhau có bao nhiêu đây, hễ quân-tử thì gìn-giữ bổn tâm chơn tánh còn kẻ tiểu-nhơn buông lung tâm tánh chẳng giữ gìn đem lại đặng. Nên có câu: "Nhơn sở dị cơ hỉ". Nghĩa là: nếu người bỏ mất bổn tâm, chơn tánh thì người cùng vật có khác nhau bao xa; song bổn tâm chơn tánh là gốc của người để nó buông lung ra làm điều không chơn chánh, không công-bình và không giữ hiếu đễ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ tám điều mục ấy, thì mất bổn tâm chơn
tánh. "Tuy y quan hà dị mao giác" tuy mặc áo mão đâu khác lông sừng.
Tiên Phật cũng đồng cha sanh mẹ đẻ thân phàm duy có đặng siêu thăng chứng quả, có phải là giữ cái bổn tâm chơn tánh mà tu-hành chăng?
Ai mà biết học bí-pháp, tu-hành lập công bồi đức thì cũng trở nên siêu thăng y như vậy. Còn như không trở lên là tại đồ không trúng kiểu, tu không nhằm lý. Tỷ như người kia ra một cái kiểu họa đồ chi, mà chỉ nhằm cách thức, thì đồ lâu ngày cũng trở nên trúng y kiểu đặng. Huống chi là tâm-pháp của Tiên Phật truyền chỉ nhằm lý mà tu-hành lâu ngày cũng lẽ thành đặng; nên do tại chỗ sở-hành yếu-lý mà thôi.
Xem tiếp thiên thứ hai mươi ba: Hao tán căn bổn luận